Netanyahu hükümetinin “adli düzenleme” adımı sonrası İsrail şekeli yüzde 3 düştü
İsrail şekeli, İsrail parlamentosunda yargının yetkilerini kısıtlayan yasayla ilgili ilk oylamanın yapıldığı Pazartesi gününden bu yana yüzde 3’ten fazla değer kaybetti.
Benjamin Netanyahu hükümetinin hazırladığı “yargının yetkilerini sınırlayan ve yargıçların atanmasında daha fazla söz sahibi olmasını öngören” yasal düzenleme İsrail’de para piyasalarını vurdu.
Pazartesi günü parlamentoda yapılan ilk oylamanın ardından İsrail şekeli dün dolar karşısında yaklaşık yüzde 2 değer kaybederek son 3 yılın en düşük seviyesini gördü. İsrail şekeli dün uluslararası piyasalarda en kötü performans gösteren para birimi oldu.
Yerel basında çıkan haberlere göre, İsrail şekeli bu ayın başından bu yana dolar karşısında toplam yüzde 5 değer kaybetti. İsrail şekeli dün euro karşısında yüzde 1,5 değer kaybederken, Tel Aviv borsası günü yüzde 2,1 düşüşle kapattı.
İsrail Merkez Bankası dün enflasyon baskısı nedeniyle faiz oranını 500 baz puan yükselterek siyasi faiz oranını son 15 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4,25’e yükseltti. Ancak Merkez Bankası’nın bu hamlesi İsrail şekelindeki değer kaybını durdurmadı.
İsrail şekeli bugün dolar karşısında yaklaşık yüzde 1,4 kayıpla 3,68’den işlem görüyor.
Dışişleri Bakanı Merkez Bankası’nı eleştirdi, Maliye Bakanı savundu
Dışişleri Bakanı Eli Cohen, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Merkez Bankası’nın faiz artırımını eleştirerek, bundan sonraki artışların durdurulması için süreç başlatılması çağrısında bulundu.
Buna rağmen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Merkez Bankası’nın bağımsızlığının ima bile edilmemesi gerektiğini açıkladı.
İsrail kamuoyunda yoğun bir şekilde tartışılan ve iş dünyasının çekincelerini dile getirdiği Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesini savunan Smotrich, basına yaptığı açıklamada, “Yargı düzenlemesi (ekonomiye) zarar verecekse, bu düzenlemeden değil, ekonomiyi bozmak için kampanya yürütmeye çalışanlardan kaynaklanacak.” dedi.
Öte yandan İsrail basınında yer alan haberlere göre, geçtiğimiz günlerde İsrail’den gelen yaklaşık 4 milyar dolarlık varlığın Avrupa ve ABD’deki bankalara aktarıldığı bilgisini ulusal banka yetkilileri paylaştı.
Netanyahu hükümetinin tartışmalı yargı düzenlemesi
Netanyahu liderliğindeki hükümetin Adalet Bakanı Yariv Levin, 5 Ocak’ta Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sona erdirecek ve yargının yargıçların seçimi üzerindeki etkisini azaltacak bir yasa planladıklarını duyurdu.
Koalisyon hükümetinin yargının bazı yetkilerini Meclis’e devretme saldırıları, başta Yargıtay olmak üzere hükümette, İsrail yargısında ve İsrail sokaklarında gerginliğe yol açmıştı.
Ülkedeki en yüksek yargı mercii olarak görev yapan Yargıtay, “yarı anayasal” sayılan “temel yasalara” aykırı gördüğü durumlarda Meclis’in çıkardığı yasaları bozma yetkisine sahiptir.
Netanyahu hükümeti tarafından açıklanan yargı düzenlemesi, Yüksek Mahkeme’nin Meclis’ten geçen yasaları bozma yetkisinin kaldırılmasını içeriyor.
Hükümet kanadı, tartışmalı düzenlemenin “yargının yürütme üzerindeki hakimiyetini azaltacağını” savunurken, muhalifler teklifin “güçler arasındaki ayrılığı hükümet lehine değiştireceğini” belirtiyor.
İsrail’de Benjamin Netanyahu hükümeti, yargının yetkilerini kısıtlayan ve yargıçların atanmasında söz sahibi olmayı öngören yasa tasarısının ilk oylamasını hafta başında onayladı.
Tartışmalı yargı düzenlemesine ilişkin ilk meclis oylaması, ülke genelinde onbinlerce göstericinin gün boyu süren protestolarının gölgesinde gerçekleşti.
Netanyahu dün millete hitaben yaptığı konuşmada yargı düzenlemesiyle ilgili endişeler duyduğunu belirterek “şimdi konuşma zamanı” sözleriyle müzakere mesajı verdi. Ancak muhalefet, Netanyahu’nun davetini “yalan ve aldatma” olarak nitelendirdi.
Yargının yetkilerini kısıtlayan söz konusu düzenlemenin yasalaşabilmesi için Meclis’te üç oyu tamamlaması gerekiyor.
